
Je manuscript is klaar en je wilt je boek graag gaan uitgeven. Het liefst via een uitgeverij, want dat is de traditionele manier. Toch? Na lang wachten, teleurstellende antwoorden en veel rondleuren met je manuscript, vind je ineens een aantal uitgevers die jouw boek wél willen uitgeven. Goed bericht, zou je zeggen.
De eerste kennismaking met de uitgeverij verloopt prima, maar naarmate de gesprekken vorderen, ontstaan er steeds meer twijfels over de uitgever die jouw boek wil uitgeven. Hij vraagt een investering vooraf en doet eigenlijk nauwelijks iets aan promotie. Waar is de meerwaarde van een uitgeverij gebleven?
Dit soort bedrijven noemen zichzelf uitgevers, maar zijn het in werkelijkheid niet. In Amerika hebben ze zelfs een term voor dit soort uitgevers bedacht: ‘vanity’ uitgevers of ‘vanity press’.
In dit artikel zullen we uitleggen hoe de markt werkt en waar je op moet letten om te voorkomen dat je bij zulke ‘vanity’ uitgeverijen terechtkomt. Voor je het weet, zit je vast aan een contract waar je niet meer onderuit komt. Met alle gevolgen van dien.
Volgens de laatste cijfers zijn er bijna 2.000 boekenuitgevers actief in Nederland.
Cirkeldiagram uitgeverijen
Veel van die uitgevers zijn helemaal geen echte uitgevers, maar hebben zich wel geregistreerd als uitgever. Uitgever is geen beschermde titel; er zijn geen diploma’s voor nodig en een inschrijving bij de Kamer van Koophandel (KvK) is al voldoende.
Helaas horen we veel verhalen van klanten over dit soort uitgevers. Hiermee overdrijf ik niet: we hebben écht dagelijks klanten aan de lijn die ook contact hebben met zulke partijen.
Sommigen van deze klanten hebben zelf al het idee dat het niet klopt, anderen zijn de opties om zelf een boek uit te geven nog verder aan het onderzoeken. Zij vertellen ons dat ze in principe al een uitgeverij hebben gevonden. Ik vraag dan altijd door naar wie die uitgeverij dan is en wat de voorwaarden zijn.
Ik ben telkens weer verbaasd over de voorwaarden die gesteld worden door zulke uitgevers.
Wat behoort een goede uitgever nu precies te doen?
Hier zijn veel invullingen aan te geven, maar een goede uitgeverij neemt al het werk, alle risico’s en alle marketing op zich. Een auteur schrijft het boek en de uitgeverij doet de rest.
- Een uitgeverij laat het boek redigeren.
- Een uitgeverij investeert in de opmaak van het binnenwerk en het omslag.
- Een uitgeverij maakt een marketingplan en voert dit ook uit.
- Een uitgeverij investeert in de oplage.

Omdat de uitgever een groot risico loopt, is het ook niet vreemd dat een goede uitgever eisen stelt aan de manuscripten die hij binnenkrijgt. De auteur loopt immers geen financieel risico en de uitgever wel.
De auteur heeft natuurlijk wel tijd in zijn of haar boek gestoken, dat moet ook niet vergeten worden. Voor velen is tijd echter van ondergeschikt belang, omdat het plezier in schrijven vooropstaat. Dat is dus niet per se verloren tijd.
Daarnaast moet de investering door de uitgever minimaal worden terugverdiend. Het is dan ook logisch dat de auteur maar een lage royaltyvergoeding ontvangt. Meestal ligt dit voor onbekende auteurs tussen de 5 en 10%.
Verdeling opbrengst uitgeverij en auteur bij verkoop boek
Druk- en distributiekosten afhankelijk van uitvoering boek. De boekhandelskorting is gebaseerd op het (algemene) A-boek met 42% korting.
Hoe herken je een slechte uitgeverij?
Nu het duidelijk is waarom een goede uitgeverij heel selectief is en waarom een uitgeverij haar investering moet kunnen terugverdienen, kunnen we gaan kijken naar de slechte uitgevers. Want hoe herken je zo’n uitgeverij nu precies en hoe voorkom je dat je vast komt te zitten aan een jarenlang contract waar je niet onderuit kunt?

Er zijn drie belangrijke punten om op te letten, die we hier uitvoerig zullen behandelen.
#1 Een goede uitgeverij accepteert niet snel jouw manuscript, hoe goed dit ook is
Met de bovenstaande punten is het al vrij duidelijk waarom een goede uitgeverij veel manuscripten afwijst. Daarom moet je des te waakzamer zijn als een uitgeverij je vrij snel accepteert en veel kansen ziet in jouw manuscript.
Dit klinkt natuurlijk verleidelijk en je moet ook zeker in gesprek gaan met zo’n uitgeverij, maar pas wel goed op.
Zodra je kreten op een website van een uitgeverij leest als ‘Wij accepteren bijna alle manuscripten!’, moet je goed op je hoede zijn.
#2 De investering in het uitgeven van een boek via een slechte uitgeverij
Dit is een duidelijke, maar toch begrijpen velen het niet goed. Zij denken namelijk een goede deal in handen te hebben, maar niets is minder waar. Dit werkt als volgt.

Stel: het boek is een paperback in A5-formaat van 200 pagina’s in zwart-wit. De verkoopprijs is €17,95. De slechte uitgever gaat dit in een oplage laten drukken van – laten we zeggen – 600 stuks.
De slechte uitgever wil het boek uitgeven, maar eist wel dat je zelf bijvoorbeeld 200 boeken inkoopt. De uitgever zegt dan zoiets als: “Laten we elkaar tegemoetkomen, maar jij neemt zelf de eerste 200 boeken af.” Je mag (lees: moet) deze boeken dan afnemen tegen een prijs van €10,- exclusief btw per stuk. Dat is in totaal een investering van €2.000,-, wat neerkomt op een prijs van €2.120,- inclusief btw.
Als je dit boek zelf zou laten drukken in een oplage van 600 stuks, betaal je hiervoor gemiddeld zo’n €2.000,-. Ja, je leest het goed. Je betaalt dus voor de complete voorraad door 200 boeken af te nemen.
Deze zogenaamde uitgever loopt dus tot nu toe geen enkel risico.
Wat er vaak ook nog bij gezegd wordt, is dat je geen royalties krijgt uitbetaald over de eerstvolgende 200 boeken die worden verkocht via de boekhandel. De uitgeverij houdt dus de volledige winst die overblijft voor zichzelf.
Daarna blijven er nog 200 boeken over waarover je wel royalties ontvangt. Dit ligt in Nederland voor de nog onbekende auteur op zo’n 5 tot 10%. Dat is dus een bedrag tussen de €0,85 en €1,70 per boek.
Dat is niet zo veel en daarom is de enige financiële winnaar de uitgeverij – en dat terwijl deze niet of nauwelijks risico loopt.
Tot zover even de financiële kant. Als je dit hebt gelezen, zou je nog kunnen denken: het geld interesseert mij niet zo. Ik wil gewoon gelezen worden en als een uitgeverij daar mij bij kan helpen, vind ik het goed om zo te beginnen.
Helaas werkt het in de praktijk anders. Je moet namelijk zelf nog de marketing van het boek verzorgen.
#3 De marketing voor het uitgeven van een boek zelf verzorgen
Veel van deze slechte uitgevers zullen alle marketingactiviteiten aan de auteur overlaten. Dit gebeurt nu zelfs ook al bij de uitgevers die wel een goede naam hebben.

Ik bezoek zo af en toe een netwerkborrel voor uitgevers en probeer dan altijd zoveel mogelijk informatie te ontfutselen aan de bekendere uitgevers. Ik vind het niet netjes om hier namen te noemen, maar geloof mij: er zitten uitgevers tussen die wij allemaal kennen.
Ik nam bijvoorbeeld deel aan een rondetafelgesprek op zo’n netwerkborrel waar we diverse onderwerpen aan het bespreken waren. Ik noemde toen het punt promotie voor de boeken en auteurs.
Eén van de grote, bekende uitgevers die aan tafel zaten zei toen met een lacherige stem: “Dat doen we niet, dat laat je de auteur toch zelf doen!” De andere tafelgenoten stemden daar lacherig mee in.
De eerste keer dat ik dit hoorde, viel ik bijna van mijn stoel. Ik heb mijn klanten immers altijd verteld dat de grote, bekende uitgevers op dit punt wel altijd goed werk afleveren. Ik heb het daarna op andere netwerkborrels ook gevraagd en iedere keer kreeg ik hetzelfde antwoord.
Alleen voor BN’ers, mensen met een groot netwerk en (semi-)bekende namen wordt alles uit de kast getrokken.
Ik heb laatst ook gesproken met een auteur die veel ervaring heeft met bestaande uitgevers. Zij had al meerdere boeken uitgegeven en daarmee is ze ongeveer tien jaar geleden begonnen.
De eerste keer dat ze een boek had uitgegeven via een bekende uitgever, werd ze nog goed geholpen. Ze namen nog de tijd voor haar en alles werd besproken.
Naarmate de tijd verstreek en ze meerdere boeken had geschreven en uitgegeven, merkte ze op dat er steeds minder aandacht aan haar werd besteed. Bij boek acht is ze gestopt bij die uitgever, want op dat moment moest ze echt alles zelf doen.
Ze was er klaar mee en is het toen helemaal zelf gaan uitgeven.
Waar moet je op letten als je met een uitgever in gesprek gaat?
Nu weer even terug naar de slechte uitgevers en naar wat zij niet aan promotie doen. Er is een aantal punten waarop je moet letten als je met een uitgeverij praat.
Een uitgeverij probeert natuurlijk zoveel mogelijk argumenten op tafel te leggen waaruit blijkt dat zij zich inzet voor jouw boek. Je zou denken dat een uitgeverij zich voor 200% inzet, omdat zij normaal gesproken iedere keer dat er een boek wordt verkocht aan jou verdient. Toch laten slechte uitgevers zoveel mogelijk werk aan de auteur over.
De argumenten die zij gebruiken om aan te geven dat zij wel aan promotie doen, zal ik hieronder toelichten.
1. De uitgever zorgt ervoor dat het boek via de boekhandel te koop is
Dit is natuurlijk een inkoppertje. Dit aanbod klinkt heel verleidelijk, want voor de meeste auteurs is de boekenbranche complex. Zij weten niet hoe een boek beschikbaar wordt voor de boekhandel. Dit is echter heel eenvoudig te regelen.

Als het boek bij het CB is aangemeld, is het te koop via de boekhandel. Wij melden dagelijks boeken bij het CB aan voor onze klanten. Het boek komt dan sowieso te koop te staan bij online boekhandels als Bol.com, Bruna.nl en Managementboek.nl. Die hebben immers onbeperkte schapruimte.
Het boek is ook te koop bij de fysieke boekhandel. Dat wil zeggen dat de boekhandel in zijn kassasysteem, dat gekoppeld is met het CB, kan opzoeken of het leverbaar is en het voor een klant kan bestellen als ernaar gevraagd wordt. Binnen een aantal dagen heeft hij of zij het dan in huis.
Het boek aanmelden bij het CB betekent niet dat iedere fysieke boekhandel een stapeltje boeken in de schappen gaat neerleggen. Het betekent ook niet dat de boekhandel een melding krijgt van het CB met de mededeling dat er een nieuw boek op de markt is gekomen.
Er komen iedere dag tientallen en soms wel honderd nieuwe boeken op de markt. Als boekhandels overal een melding van krijgen, worden ze gek. Een boek aanmelden bij het CB betekent dus alleen dat het beschikbaar is. Er is nog geen euro aan reclame gespendeerd om dit mogelijk te maken.
Dit wil overigens niet zeggen dat dit niet loont. Het is in de meeste situaties wel heel slim om een boek bij het CB aan te melden.
Meer informatie hierover vind je op de volgende pagina: boek uitgeven via de boekhandel.
2. De uitgever zegt dat hij een aanbiedingsbrochure maakt voor de boekhandel met jouw boek
Dat is een goed idee. Het werkt alleen niet goed bij de brochures van deze slechte uitgevers. Zij stoppen vaak te veel boeken in deze brochures, waardoor er weinig aandacht voor jouw boek is en dit dus weinig resultaat oplevert.
Je kunt zelf ook een brochure naar de boekhandel sturen. Dit is niet moeilijk; het kost alleen wat geld.
Een boekhandel krijgt veel brochures toegestuurd. Het is dus belangrijk om op te vallen. Dat doe je niet met een standaardflyer waar alleen de flaptekst, prijs en cover van je boek in staan. Laat juist duidelijk zien wat je aan marketing voor het boek gaat doen, zodat de boekhandel daar vertrouwen in krijgt.
Ook de timing van je mailing kan belangrijk zijn, iets waar je zelf uitstekend rekening mee kunt houden. Het proces bestaat uit twee delen: het opmaken van de folder en het versturen ervan naar de boekhandels.
Wij hebben een lijst met alle adressen van boekhandels en kunnen een folder dus heel gericht afleveren. Inclusief het opmaken, het drukken en het verspreiden is dit al mogelijk vanaf €650,-.
Wat ook een goede mogelijkheid is, is het versturen van een digitale mailing. Ook hier geldt weer dat je een duidelijke boodschap overbrengt naar de boekhandel. Meld dus niet alleen maar dat het boek er is en voor welke prijs het te koop is, maar laat de boekhandel echt zien waarom jouw boek kans van slagen heeft.
3. Je moet zelf e-mailadressen aanleveren die de uitgever gebruikt om te spammen
Dit is ook een punt waarvan wij niet goed begrijpen wat de meerwaarde hiervan is. De uitgever vraagt jou om zoveel mogelijk e-mailadressen te verzamelen van familieleden, vrienden, collega’s en alle overige partijen waarvan jij denkt dat die geïnteresseerd zijn.
Jij levert al die e-mailadressen aan en de uitgever gaat die dan een e-mail toesturen met een verkooppraatje om het boek aan te schaffen. Ik hoef natuurlijk niet uit te leggen dat je dit eenvoudig zelf kunt doen.
Wij kunnen je hiervoor een template aanleveren waarmee de juiste boodschap duidelijk naar voren kan worden gebracht.
4. De uitgeverij verstuurt een persbericht
Het maken en versturen van een persbericht is een goede optie om (bijna kosteloos) ‘free publicity’ te krijgen.
Een persbericht schrijven is niet moeilijk, maar er moet wel aan een aantal regels worden voldaan om de kans van slagen te vergroten. Dit zijn redelijk eenvoudige regels die overal op internet te vinden zijn.
Een persbericht kun je zelf schrijven, maar je kunt het ook laten schrijven. De kosten hiervoor variëren, maar liggen ongeveer tussen de €200,- en €600,-. Degene die het persbericht schrijft, weet vaak ook hoe je dit het best kunt verspreiden.
Doorgaans geldt dat hoe meer dit kost, hoe gerichter het persbericht geschreven zal worden voor de kanalen waar het naar wordt verstuurd.
Je kunt het persbericht ook zelf verspreiden. Breng hiervoor de kanalen in kaart die relevant zijn voor jouw doelgroep. Als je die eenmaal hebt opgeslagen, kun je het persbericht per kanaal klaarmaken voor verzending.

Hoe meer het persbericht is gericht op het kanaal waar je het naar verstuurt, hoe groter de kans is dat het ook echt geplaatst zal worden. Probeer je dus zoveel mogelijk op de juiste kanalen en de juiste contactpersonen van die kanalen te richten.
Een persbericht kun je daarnaast altijd op speciale websites voor persberichten plaatsen. Veel journalisten en mediakanalen scannen deze berichten om te kijken of er iets interessants tussen zit. De kop van een persbericht en de inleiding ervan zijn daarom heel belangrijk!
Soms wordt een persbericht goed overgenomen, maar soms ook niet. Ook al is het goed geschreven, het moet wel op het juiste moment verspreid worden. Als er die dag toevallig veel andere, belangrijkere berichten in het nieuws komen, is er minder ruimte voor jouw persbericht.
Het versturen van een persbericht is dus eenvoudig zelf te doen. Het kost niet veel en is soms zelfs gratis. Een slechte uitgeverij biedt hier dus geen meerwaarde.
Conclusie
Ik weet dat het soms heerlijk kan zijn om een uitgeverij te spreken die jouw boek wil uitgeven. Uitgevers weten dit altijd goed te verwoorden, omdat ze hun verkooppraatje al jaren houden en hebben kunnen verfijnen.
Als je zo’n uitgever tegenkomt, is het raadzaam om gewoon in gesprek te gaan, maar wel met de kennis die je in dit artikel hebt opgedaan. Zo voorkom je onaangename verrassingen.
Vraag dus goed naar de voorwaarden: wat doet de uitgever allemaal aan promotie? Teken niets voordat alles helemaal goed voelt.
Ben je zelf als eens zo’n slechte uitgeverij tegengekomen? Deel je ervaringen hieronder. Ook als je vragen hebt helpen wij je graag verder dus schroom niet om die hieronder te stellen.
Succes!
Reacties
Reactie toevoegen