Boek redigeren

Het schrijven van een boek is een creatief proces. Ben je klaar met het schrijven van jouw boek, dan kun je de inhoud wel dromen. Maar dit kan een blinde vlek opleveren: jij kent het verhaal van binnen en buiten en daarom zie je het niet meer als je ergens fouten maakt. Je kunt ervoor kiezen om zelf jouw boek te redigeren, maar dit is nog niet zo makkelijk als het lijkt. Als het een optie is, doe je er verstandig aan een professionele redacteur of corrector in de arm te nemen. Iemand met kennis en kunde van schrijven en taal, die met een frisse blik jouw verhaal doorneemt. Zo weet je zeker dat wanneer je jouw boek laat drukken het 100% klopt!

Wil je aan de slag met een professionele redacteur om jouw boek te laten redigeren? Pumbo heeft een netwerk met ervaren redacteurs. Zoek de redacteur die bij jou past

Wat is redigeren?

Je hebt de termen redigeren en redacteur of corrector vast al vaker voorbij horen komen. Maar wat betekent redigeren, of redactie voeren (zoals het woordenboek het omschrijft), nou precies?

Redigeren is eigenlijk een tekst op orde brengen. Het doel van een boek redigeren is een perfect lopende, foutloze tekst te publiceren. Dit is nog steeds heel breed, het kan namelijk betekenen dat:

• je spelfouten en grammaticafouten eruit haalt

• je overbodige woorden of zinnen weghaalt

• je stopwoordjes opzoekt en ze verandert of verwijdert

• je moeilijk leesbare zinnen herschrijft

• je de tekst inkort

• je de opbouw van de tekst naloopt

Hoe gaat een boek redigeren in zijn werk?

Als je jouw boek hebt geschreven ben je niet direct klaar voor publicatie. Het is verstandig om de tekst eerst goed na te lopen en deze te redigeren, voordat je het naar de drukker stuurt. Je kunt dit laten doen door een ervaren redacteur of corrector. Of je kunt er voor kiezen om jouw boek zelf te redigeren.

Een tekst laten redigeren door een ervaren redacteur

Als je het professioneel aan wilt pakken, kies er dan voor om het redigeren van jouw boek te laten doen door een ervaren redacteur. Zo weet je zeker dat jouw tekst het doel gaat bereiken wat je voor ogen hebt. Een ervaren redacteur weet namelijk tot de kern te komen en kan je precies aangeven waar het nog schort aan jouw tekst. De redacteur kijkt niet alleen met een frisse blik naar de tekst, maar heeft ook veel ervaring met verschillende soorten teksten. Hij kan je precies aangeven waar je jouw tekst moet bijschaven en waarom.

Met een professionele redacteur kun je jouw boek laten redigeren op alle belangrijke punten: van spelling en grammatica tot opbouw en tekstverloop. Je kunt jouw voltooide manuscript volledig opsturen, of je kunt ervoor kiezen een paar hoofdstukken te laten nakijken. Afspraken over wat je wel of niet geredigeerd wilt hebben maak je vooraf samen met de redacteur.

Een redacteur aan het woord. Hoe gaat redigeren in zijn werk?

De redactie van een boek is een belangrijk onderdeel waar nog veel tijd in kan gaan zitten. Voordat je de reactie uit gaat besteden wil je natuurlijk graag weten wat je kunt verwachten. Bekijk het interview met Wendy van Het Haags Bureau en kom meer te weten over hoe het redigeren in zijn werk gaat.

Zelf je boek redigeren

Je kunt er ook voor kiezen om jouw boek zelf te redigeren. Dit is echter niet zo makkelijk als het lijkt. Zelf zit je helemaal in jouw verhaal en jij weet natuurlijk precies wat je wilt vertellen. Het toetsen of jouw boodschap ook écht overkomt is daarom heel moeilijk. Dat heeft te maken met de werking van onze hersenen. Die maken het ons graag makkelijk, want dat scheelt energie. Als onze hersenen denken te weten wat er gaat komen, dan vullen ze het alvast voor ons in. Zo kun je jouw tekst 100 keer lezen en tóch die spelfout missen. Of de opbouw heel logisch vinden, terwijl iemand die het verhaal niet kent er niks van kan volgen.

Als je toch graag zelf aan de slag wilt gaan met het redigeren van jouw boek, hebben we nog een paar praktische tips voor jou.

Tip 1: Schrap overbodige tekst

Een goede tekst komt tot de kern. Dat betekent dat er geen tekst in staat die niet bijdraagt aan het verhaal. Het is niet voor niks dat er vaak gezegd wordt: schrijven is schrappen. Als je jouw boek zelf redigeert is het belangrijk om bij ieder hoofdstuk, iedere scene, iedere zin en zelfs ieder woord, jezelf af te vragen: draagt dit bij aan mijn verhaal? Zo niet, schrappen!

Tip 2: Zorg dat de opbouw klopt

De opbouw van jouw verhaal is cruciaal voor het meenemen van de lezer. Een goede opbouw zorgt ervoor dat de lezer geboeid wordt in het begin, er genoeg spanningsopbouw zit in het midden om te blijven lezen en het verhaal uitkomt op een pakkend einde waarvan de clou niet eerder al is weggegeven. Maar bovenal zorgt een goede opbouw ervoor dat het verhaal of de boodschap van de tekst overkomt.

Voor een goede opbouw moet je jouw lezer kennen. Iemand die een antwoord zoekt op een vraag in een non-fictie boek is een ander soort lezer dan iemand die een spannende thriller erbij pakt op een regenachtige avond. Moet je het ‘antwoord’ wat je jouw lezer aanbiedt snel geven, zoals in een kookboek, of achterhouden tot het laatste moment zoals in een spannend boek? Ken jouw lezer en zorg dat de opbouw past bij de verwachting.

Tip 3: controleer op spelling en grammatica

Misschien wel het lastigste gedeelte om te controleren in jouw eigen tekst: spelling en grammatica. Het zijn deze fouten waar we zelf het makkelijkste overheen lezen. Maar een tekst met spel- en grammaticafouten stoort de lezer en komt de leesbaarheid niet ten goede. Het is dus belangrijk dat jouw tekst foutloos is.

Vertrouw niet blindelings op de controlefunctie van jouw tekstverwerkingsprogramma. Ook als je je teksten met AI nog een keer controleert, kan de spellingscontrole ernaast zitten. Daarom is het belangrijk om zelf na te blijven denken als het aankomt op spellingsregels.

Je doet er verstandig aan een geschreven tekst even te laten liggen. Als je op een later moment terugleest wat je geschreven hebt, voorkom je dat je foutjes over het hoofd ziet.

Tip 4: laat jouw tekst lezen door iemand anders

Heb je jouw tekst gecontroleerd op overbodige tekst, opbouw en spelling? Dan is het nog steeds verstandig om het te laten lezen door een tweede lezer. Misschien is er iemand in jouw directe omgeving die je om hulp kunt vragen. Is er echt niemand om jouw tekst te lezen? Dan kun je jouw tekst voor laten lezen, bijvoorbeeld door Word. Door te luisteren in plaats van te lezen, kun je horen of de tekst goed loopt en of er geen rare sprongen in zitten.