Wil je een boek uitgeven, dan krijg je er mee te maken: het auteursrecht. Dit “recht van de maker” geldt voor je eigen boek, maar ook voor materialen van anderen die je daarin verwerkt.

Dit artikel is geschreven door mr.ir. Arnoud Engelfriet, ICT-jurist en partner bij het gespecialiseerd kantoor ICTRecht.nl.

Image
Boek uitgeven en auteursrecht

Eigen intellectuele schepping

Wie iets schrijft, tekent, fotografeert, componeert of produceert heeft daar tot zeventig jaar na zijn overlijden auteursrecht op. Dit geldt volautomatisch. Je hoeft als auteur niets aan te vragen, niets te deponeren of te registreren en zelfs geen copyright notice bij je werk te zetten. Zodra het werk is gemaakt, is het wettelijk beschermd.

Om voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking te komen, moet een werk oorspronkelijk zijn in die zin dat het gaat om een “eigen intellectuele schepping” van de auteur. Er moet met andere woorden eigen creativiteit van de maker te herkennen zijn in het werk. Bij tekst, tekeningen, schilderijen en dergelijke is dit bijna altijd het geval. Een heel zakelijk geschreven tekst (zoals een stappenplan) is zo’n beetje de enige uitzondering.

Bij foto’s ligt het iets moeilijker. De vereiste creativiteit kan hier liggen in bijvoorbeeld de invalshoek, de compositie van het gefotografeerde, de belichting enzovoorts. In de praktijk blijkt dat de rechter al snel aanneemt dat er sprake is van een originele foto. Puur mechanisch tot stand gekomen foto’s, zoals uit pasfotohokjes en beveiligingscamera’s, zijn niet beschermd. Een twijfelgeval zijn scans en foto’s van schilderijen: waar zit de creativiteit in zo’n exacte reproductie?

Het achterliggende idee achter het werk is niet beschermd. Anderen mogen een boek of foto niet overschrijven, ook niet in licht aangepaste vorm, maar ze mogen wel het achterliggende concept opnieuw (op hun eigen manier) uitwerken.

 

Rechten van de maker

Het auteursrecht geeft de maker van een werk het recht om op te treden tegen elke ‘openbaarmaking’ en ‘verveelvoudiging’ van zijn werk. Dit zijn heel brede begrippen. Kort gezegd is een ‘verveelvoudiging’ een kopie, ook in een ander medium of in andere vorm (bijvoorbeeld een vertaling of verfilming) en is van ‘openbaarmaking’ sprake als het publiek kennis kan nemen van het werk. Een tekst als ebook aanbieden via Pumbo is dus een openbaarmaking. En wanneer Pumbo het boek drukt en verstuurt, heeft Pumbo een verveelvoudiging gemaakt.

De auteur mag het openbaar maken en verveelvoudigen verbieden, of er geld (royalties) voor vragen. Dat is zijn keuze: je kunt een auteur niet dwingen om jou zijn werk te laten gebruiken, ook niet als je een vergoeding vraagt.

Hoofdregel uit de Auteurswet is dat je als gebruiker toestemming moet hebben. Dit heet eenlicentie. In de licentie geeft de auteur (rechthebbende) aan wat er mag en welke voorwaarden daar tegenover staan. Dat kan een vergoeding per kopie zijn, maar ook bijvoorbeeld de eis van naamsvermelding of een restrictie dat het werk alléén gebruikt mag worden in boeken (dus op papier) en niet ook op de website (of als ebook).

 

Duur van het auteursrecht

Het auteursrecht geldt levenslang, plus nog eens zeventig jaar daarna. Bij een werk gemaakt door een bedrijf geldt een tijdsduur van 70 jaren na de eerste publicatie er van. Gedurende al die tijd moet voor gebruik toestemming worden gevraagd aan de auteur, of na diens dood de nabestaanden.

Als je die auteur of zijn nabestaande niet kunt vinden, dan heb je een probleem. Auteursrechtelijk gezien betekent dit namelijk dat je de foto of het plaatje niet mag gebruiken. Het is de verantwoordelijkheid van de gebruiker om van alle auteursrechthebbenden toestemming te krijgen voor gebruik van hun werk. Weet je niet wie de maker is, dan mag je het werk niet publiceren. Er is geen uitzondering voor “ik heb mijn best gedaan maar kan hem écht niet vinden”.

Specifiek voor foto’s is er een regeling die het soms wel mogelijk maakt foto’s te gebruiken als de maker onbekend is. De Stichting Foto Anoniem (een onderdeel van de Stichting Burafo) is een centrale instantie met een uitgebreid adressenbestand van fotografen. De stichting probeert op verzoek de fotograaf te achterhalen, en stelt de vrager in contact met de fotograaf. Dan kun je hem toestemming vragen. Lukt het vinden niet, dan sluit je met de stichting een contract waarbij zij in ruil voor een vergoeding het risico op zich nemen. De stichting vrijwaart je dan tegen alle aanspraken van de fotograaf als die later ineens komt klagen.

 

Beschermde bewerking

Een bewerking van een ander werk kan op zichzelf ook auteursrechtelijk beschermd zijn. De eis is dan dat de maker van de bewerking er zijn eigen intellectuele schepping van heeft gemaakt. Wanneer daaraan is voldaan, is natuurlijk lastig te zeggen in het algemeen. Een vuistregel is dat een reproductie die streeft het origineel zo letterlijk mogelijk (“technisch perfect”) na te bootsen, niet beschermd is. Een oude tekening op de scanner leggen is dus niet creatief. Wél creatief is een 19e-eeuwse tekst herschrijven in modern taalgebruik, omdat je daar eigen woordkeuzes en vertaling van situaties naar het heden moet maken.

Wie een bewerking maakt die een eigen intellectuele schepping oplevert, heeft daar het auteursrecht op. Hij mag dan anderen verbieden zijn bewerking openbaar te maken en te verveelvoudigen. Maar hij heeft zelf nog steeds te maken met het auteursrecht van de maker wiens werk hij heeft bewerkt. Dit speelt bijvoorbeeld bij vertalingen: een Engels boek naar het Nederlands vertalen geeft de vertaler het auteursrecht op de Nederlandse tekst, maar hij mag die vertaling niet uitgeven zonder toestemming van de Engelse auteur.

Sommige mensen denken dat als ze maar genoeg aanpassen, het auteursrecht van de oorspronkelijke maker niet meer geldt. Ze gaan dan woorden vervangen door synoniemen of zinnen herschrijven, of bij foto’s uitgebreid met Photoshop aan de slag. Dat is echter juridisch niet genoeg. Het is en blijft een bewerking in juridische zin. Natuurlijk kun je het de oorspronkelijke maker lastig maken om te bewijzendat zijn werk is gebruikt, maar als hem dat lukt, zal hij alsnog winnen bij de rechter.

 

Overnemen van relevante stukjes

Op grond van het citaatrecht mag een relevant deel van een werk van iemand anders worden overgenomen, mits met bronvermelding. Dit mag bijvoorbeeld voor een aankondiging, bespreking, kritiek of beoordeling. Het citaatrecht geldt ook voor beeld of geluid. Het is dus toegestaan om een foto, muziekfragment of een clip uit een film over te nemen in de context van een citaat. Bij een citaat is altijd bronvermelding verplicht. Citeer je beeld, noem dan ook altijd de naam van de fotograaf als die bij het origineel ook genoemd is.

Niet elk overnemen van een fragment is daarmee automatisch een citaat. Het fragment moet worden overgenomen voor één van de toegestane doelen: aankondiging, bespreking, kritiek of discussie, of een daarmee vergelijkbaar doel. De algemene regel is dat er sprake moet zijn van een voldoende duidelijk inhoudelijk verband tussen foto en tekst. Je hoeft niet per se het geciteerde materiaal zelf te bespreken, maar dat materiaal moet wel een functie hebben in je eigen werk. Ook mag het citaat niet neerkomen op een verkapte exploitatie van het origineel.

Een paar voorbeelden van toegelaten citaten:
 

  • Bij aankondiging of bespreking van een boek de cover of een kenmerkende illustratie uit het boek laten zien.
  • Bij het begin van een hoofdstuk een paar zinnen als motto of introductie opnemen.
  • Bij een wetenschappelijke of zakelijke tekst een aantal zinnen van een autoriteit aanhalen om zo de eigen uitleg te onderbouwen, of juist om daaronder een weerlegging te kunnen geven.
  • Bij uitleg van hoe bepaalde software werkt een screenshot laten zien van die software.
  • Bij een boek over een product een kleine foto van dat product laten zien.
  • Bij een bespreking van een muziekwerk een stukje van die muziek laten horen of een fragment van de tekst uit dat werk afdrukken, of de CD- of albumhoes.
  • Bij een bespreking van een film enkele filmfragmenten of stills vertonen.

Hergebruik van een werk als versiering is daarentegen niet toegestaan. Zomaar een plaatje van een molen tonen bij een artikel over molens is geen beeldcitaat. Dat plaatje heeft geen band met het artikel. Gaat het artikel over een specifieke molen en toon je een klein fotootje van die molen, dan is dat meer dan versiering. Dat zal meestal wel mogen, zolang de foto maar niet de overhand krijgt bij je artikel. Een paginavullende foto met twee zinnen over wat daarop te zien is, is geen geldig citaat.

 

Openbare kunst

Kunstwerken zoals standbeelden of afbeeldingen zijn auteursrechtelijk beschermd. Een foto maken van een schilderij, of een standbeeld natekenen, mag dan niet zonder toestemming van de kunstenaar. Dat is een verveelvoudiging. Nu zijn zulke kunstwerken vaak op of aan de openbare weg te vinden. In dat geval mag het kunstwerk wel worden gefotografeerd, nagetekend enzovoorts, mits het maar gaat om een afbeelding van het werk “zoals het zich aldaar bevindt.”

Een foto van een plein met daarop een standbeeld is dus toegestaan. Een close-up van het standbeeld niet, als die zodanig is dat alleen het standbeeld en niets meer van de omgeving zichtbaar is. Uitknippen van een bouwwerk uit een foto en als logo op je briefpapier opnemen mag ook niet.

Je kunt dus op grond van deze uitzondering bijvoorbeeld een fotoboek maken van kunst in een bepaalde stroming of van een bepaald type (“kantoorgebouwen anno 2000”). Echter, als je foto-compilatie van openbare kunstwerken maakt op grond van deze uitzondering, mag je per maker hooguit een paar van diens werken in het compilatiewerk opnemen. Je kunt dus niet in een fotoboek over één architect of kunstenaar onbeperkt foto’s van zijn werk opnemen op grond van deze uitzondering.

 

De parodie: een bespottende nabootsing

Een parodie is een humoristisch werk waarin een ander werk belachelijk wordt gemaakt. Stukken van een origineel werk overnemen mag, voor zover dat nodig is om het origineel herkenbaar te laten zijn in de parodie. Normaal is dat overnemen inbreuk op het auteursrecht, maar in het kader van een parodie is dit toegestaan. Er mag niet meer worden overgenomen dan redelijkerwijs nodig is om de parodie herkenbaar te laten zijn.

De bedoeling van de parodie moet zijn het origineel voor gek te zetten door een overdreven contrast daarmee. Natuurlijk mag een parodiërend werk verkocht worden, maar als het werk al te duidelijk concurreert met het origineel, is er geen sprake van een parodie. Ook mag de parodie niet nodeloos afbreuk doen aan het origineel of de reputatie van diens maker.

 

Schadeclaims en boetes

Wie andermans werk gebruikt zonder licentie of geldig beroep op een van de genoemde uitzonderingen, pleegt inbreuk op het auteursrecht. De rechthebbende kan eisen dat je daarmee ophoudt, maar hij kan ook een schadevergoeding claimen. Dit mag op zich altijd, het is niet verplicht om eerst gelegenheid te geven om het inbreukmakende werk te verwijderen.

De wet maakt daarbij geen onderscheid tussen hobbyisten en professionele uitgevers. Beiden kunnen inbreuk plegen, en beiden kunnen worden veroordeeld tot schadevergoeding. Wie geld verdient dankzij een inbreuk op het auteursrecht, kan daarnaast worden veroordeeld tot winstafdracht, oftewel het moeten afgeven van al het geld dat hij verdiende met de inbreukmakende boeken.

 

Naar aanleiding van dit artikel hebben wij in samenwerking met mr.ir. Arnoud Engelfriet, ICT-jurist en partner bij het gespecialiseerd kantoor ICTRecht.nl, ook een uitgebreide lijst met vragen en antwoorden opgesteld.

Bekijk alle vragen en antwoorden inzake het boek uitgeven en auteursrecht hier.

Image
Ebook in 5 stappen je boek uitgeven zonder uitgever flyer
#000000
Image
Download

Download het gratis e-book

Uw gegevens zijn veilig en worden nooit aan derden verstrekt, ook wij houden niet van spam!

Image
Ebook uitgeven in eigen beheer in 5 stappen

Comments

Evelina Jorritsma

Beste Wouter Vink,
Kan ik, voordat ik mijn boek laat drukken, de titel al laten vastleggen?
Ik hoor graag van je.

H. De Groot

Mag ik verhalen opnemen om dat op CD te branden?
De CD wil ik daarna in familiekring uitgeven.

Mag dat zomaar?

Het gaat om verhalen die niet uitgegeven zijn in boekvorm, maar gewoon online op fora staan.

Arnoud Engelfriet

Het kopiëren en verspreiden van een verhaal vereist toestemming onder het auteursrecht, ook als mensen dat gratis en voor niets op een forum publiceren. Dit mag dus niet zomaar. Echter, de wet zegt dat verspreiding binnen de familiekring geen inbreuk op auteursrecht is. Dus zeer specifiek in die situatie is het toegestaan. Ik zou persoonlijk wel zeggen dat als het aantal kopieën de 20 à 25 overstijgt, u de wet dreigt te overtreden.

Wouter (Pumbo)

Hoi Arnoud, bedankt voor je heldere antwoord.

Anna

Mag ik de voorkant van een boek fotograferen, om het te publiceren op mijn blog? Ik zou graag een review maken van enkele boeken. Daarbij zou ik graag een foto trekken van het boek dat ik ga lezen. Dit zet ik dan op mijn blog en op Facebook.

Coen

voor mijn boek grabbel ik de informatie van overal, inclusief de Encyclopedie Britannica en Wikipedia. Uiteraard voeg ik zoveel mogelijk bronvermeldingen toe. Maar wikipedia zegt dat ik de informatie op hun website niet zomaar in een commercieel boek mag gebruiken. Hoe zit dit dan? Als voorbeeld heb ik een passage over Batman wiens cape op de Ornitophter van Leonardo Da Vinci lijkt. Hoewel ik deze link zelf ook al had gelegd, kan ik de informatie alleen op Wiki vinden. Mag het dan wel of niet?

Rick

Even voor de duidenlijkheid.

Stel je voor ik maak een geweldig boek. Iemand download hem en zet hem voor gratis op zijn website voor anderen om te downloaden.

Ik klaag hem aan, hij moet mij 1000 euro schade vergoedingen betalen.

Zoals hierboven staat "kan daarnaast worden veroordeeld tot winstafdracht, oftewel het moeten afgeven van al het geld dat hij verdiende met de inbreukmakende boeken.¨

Dan kan het zijn dat iemand anders met mijn 1000 euro er vandoor gaat ? Wie is dat dan , de overheid ? ??

Arnoud Engelfriet

Beste Anna, bij een review van een boek is het toegestaan de cover van het boek te tonen. Dit is een toelaatbaar citaat (art. 15a Auteurswet). Wel moet de cover steeds gekoppeld zijn aan de review.

Beste Coen, op informatie zit geen auteursrecht. Je mag dus prima Wikipedia als bron gebruiken en dan heb je niets met auteursrecht te maken. Pas als je zinnen of afbeeldingen uit Wikipedia overneemt, kan dat wellicht anders worden.

Als je een paar zinnen overneemt om een eigen uitleg of betoog te onderbouwen, dan is dat een toelaabaar citaat (art. 15a Auteurswet) mits je de bron van die paar zinnen noemt.

Beste Rick, die winst moet natuurlijk aan jou worden afgedragen. Als jij 1000 euro schade hebt en hij verdient ook nog eens 500 euro winst met jouw boek, dan krijg jij dus 1500 euro via de rechter.

Let wel dat je schade moet bewijzen. Als je je boek gratis weggeeft, is het niet eenvoudig om te bewijzen dat je 1000 euro schade leed.

Els Ebraert

Als je een foto koopt voor de cover van een boek, mag die foto dan ook nog door andere mensen gebruikt worden?

Els Ebraert

Dank je wel voor je antwoord

Maria Thys

Ik schrijf een verhaal over mijn reis naar Israël en wil vele afbeeldingen toevoegen die ik zoek op Rechtenvrije Afbeeldingen.
zoals:

Flickr
Google Image
WikiMedia
Wikipedia
Pixabay Pexels enz...

Is dat ook zo dat deze zo maar mogen gebruikt worden?
Hopend op een antwoord dank ik u vriendelijk?
Maria

Veronique

Dank voor alle tips. Ik ben bezig met een methode voor faalangsttraining te schrijven. Ik wil mij in het theoretische deel laten inspireren door andere schrijvers/boeken. Dat wil zeggen dat ik wel hun informatie gebruik, maar niet hun teksten. Verder wil ik hen noemen in de bronvermelding. Is dit genoeg? Mag dat? Of zit ik dan ook aan auteursrechten en evt daarbij behorende koaten vast?

Arnoud Engelfriet

Het is toegestaan om informatie uit iemands boek te gebruiken ter ondersteuning van je eigen uitleg. Je moet wel duidelijk de bron noemen in de lopende tekst: "Volgens Jansen (2004) is een belangrijke bron voor faalangst dat mensen zelden falen en dus niet gewend zijn aan deze angst." Of: "Het angstmodel van De Vries uit zijn bekende boek Angst! kent vijf aspecten" en dan een opsommingslijst in je eigen woorden. Baseer je op zo veel mogelijk bronnen, als vuistregel zou je minimaal één per pagina kunnen aanhouden.

Paula

Hoi Wouter,
Bestaat er iets waar ik kan zien welke tekeningen er al gemaakt zijn..? Mijn vriend heeft namelijk tekeningen gemaakt voor bij mijn kinderverhalen, maar ze lijken veel op iets dat ik ooit al eens eerder heb gezien. Ik kan alleen niet meer herinneren waar ik dat gezien heb en of dat wel echt zo is.. Hierdoor kan ik dat ook niet uitzoeken en ik weet ook niet hoe ik moet beginnen met zoeken. Het gaat om erg simpele dieren tekeningen voor kinderen van 4 tot 6 jaar.
Groetjes

Fabianne (Pumbo)

Hoi Paula! Voor zover wij weten, bestaat er geen website of andere bron die je hiervoor kunt gebruiken. Als je vriend de tekeningen niet heeft nagetekend, maakt het waarschijnlijk niet zo veel uit dat ze op andere tekeningen lijken. Succes met je boek!

Jan Mulder

Arnoud,

Er zijn nog al wat bibliotheken/archieven die ook een claim menen te hebben op materiaal dat door hen beheerd wordt.
Als het materiaal zelf vrij is van auteursrecht (auteur aanwijsbaar meer dan 70 jaar geleden overleden, of onbekend maar zeer aannemelijk dat dat zo is) kan een bibliotheek dan ook nog bijvoorbeeld geld vragen voor het gebruik van afbeeldingen uit hun digitale archief?

Arnoud Engelfriet

Als materiaal in het publiek domein is gekomen, dan kan men natuurlijk niet op grond van auteursrechten een vergoeding vragen. Maar op grond van het eigendomsrecht op het exemplaar mag men nog wel geld vragen voor gebruik. Bij een digitaal archief kan dat ook, ze vragen dan zeg maar geld voor de dienst van het toegang verschaffen. Dat is legaal, hoewel ergerlijk bij bibliotheken en digitaal erfgoed.

Karel Van Tornhaut

Hier is een stukje uit mijn boek 'Satis Tempus' Mama Tango is de centrale computer, die antwoordt op de vraag van de vloot admiraal, 'hij' is een Perzische boodschapper die op bezoek komt.

"Iets in mij zegt me dat hij om onze diensten komt vragen. Mama Tango, wat vertelt ons de geschiedenis van Perzië en koning Darius?"

Koning Darius kwam aan de macht in het jaar 336 v.Chr. Zijn werkelijke naam was Artashata en was de derde koning die zich Darius liet noemen. Hij was de laatste koning van het Perzische rijk en regeerde slechts 6 jaar tot 330 v.Chr. Met Darius III was een einde gekomen aan de dynastie der Achaemeniden, die sinds de 7e eeuw v.Chr. over het Perzische Rijk hadden geregeerd. Hij kwam aan de macht van een onstabiel rijk. Het centrale gezag in Perzië was niet sterk genoeg meer om de binnenlandse problemen de baas te blijven. Dat was in de buitenwereld vooral opgevallen door Alexander De Grote. Koning Alexander trok in 334 v.Chr. met een leger van 35.000 man over de Hellespont, met de bedoeling de Grieken definitief te bevrijden van de politieke hegemonie van Perzië. Een eerste Perzisch leger werd bij de Granicus op de vlucht gedreven. Darius rekende echter nog altijd op zijn onuitputtelijke mensenreserves die hij meende te kunnen inzetten tegen 'die Macedonische roversbende' zoals hij het leger van Alexander smalend noemde. In de slag bij Issus liet hij echter zijn leger in de steek en wist te ontkomen. Terwijl Alexander afrekende met de laatste Perzische vlootbasis Tyrus, bracht Darius opnieuw een massaal leger op de been en wachtte Alexander op bij Gaugamela aan de Tigris. Zodra de Macedoniërs zich op de Perzische massa stortten, verloor Darius zijn zelfbeheersing en vluchtte het bergland in, terwijl zijn troepen zonder leider totaal werden uiteengeslagen.

"Dank u Mama Tango, dat volstaat."

Deze tekst heb ik samengesteld met als bron Wikipedia, hier is de link.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Darius_III
U kan zinnen uit dit artikel letterlijk terug vinden in mijn tekst.

Heb ik mezelf hier een auteursrechtelijk probleem gecreëerd en moet ik Wikipedia om toelating vragen ?

www.satis-tempus.be

Dick

Er zijn foto's die ik in een boek wil plaatsen. De fotograaf is niet te achterhalen, de uitgever is al twee keer failliet gegaan in het verleden en bestaat niet meer. De opdrachtgever tot het maken van de foto's leeft niet meer en de nakomeling vertelt dat de foto's rechtenvrij zijn omdat haar vader de opdrachtgever was. Het betreft foto's die zijn gemaakt t.b.v. ansichtkaarten, maar die nooit zijn gepubliceerd. Andere foto's zijn wel als ansichtkaart uitgegeven, maar die gebruik ik toch niet. Kan ik die andere foto's nu wel of niet vrijelijk publiceren?

Antoinette Westerveld-Van Brussel

Beste Yordy,
In een non-fictie verhaal doe ik verslag van een 'artist in residence' periode aan de andere kant van de wereld. Dit leidde tot een botsing van culturen, aanleiding voor een bijzonder verhaal dat ik waardevrij heb proberen te beschrijven: het gaat over 'anders' en niet over 'beter'. De namen van mensen heb ik veranderd. Aan dit verslag heb ik vervolgens drie losse teksten toegevoegd waarin ik mijn interesse voor het land en het totaal andere van die cultuur beschrijf. Ik beschrijf het land en het volk met zijn eigenschappen. Deze drie teksten zijn samengesteld uit alles wat mij boeide en dat ik in de loop van de jaren tegenkwam in boeken, kranten en op internet. Dit doe ik in eigen woorden maar ik gebruik vast ook zinnen en samenvattingen die ik ooit ergens vandaan heb geplukt. Uiteindelijk is natuurlijk de totale inhoud van die toegevoegde stukken bij elkaar geplukt, want zonder er zelf over te lezen, had ik er niets over kunnen schrijven. Ik heb er echter mijn eigen verhaal van gemaakt en ik heb er een eigen draai aan gegeven. In de tekst zelf heb ik niet naar de bronnen verwezen maar in een colofon noem ik mijn bronnen en geef een volledige literatuurlijst.
Heb ik problemen te verwachten? Kunt u advies geven?

Dvdk

Kan en mag ik schrijven met naam en foto over iemand die reeds overging in 1952 'door' hem, ik ben medium, als zijn stichting er nog is? Volgens hen niet, vroeg ik reeds jaren terug, maar ik blijf dit maar 'doorkrijgen' om te doen. Mag ik naar een foto van hem, het zelf tekenen en zo uitgeven of heeft dit dezelfde rechten bij zijn stichting? Indien ik de naam verander, komt mijn schrijven over hem en 'door hem' niet goed over...;Wat raad u mij aan? Bedankt Mevr. D

Yordy (Pumbo)

Het is mij nog niet helemaal duidelijk wat voor situatie u precies schetst. Kunt u mij anders een uitgebreide email sturen met daarin zoveel mogelijk informatie? Ik zal u dan via de email een antwoord sturen.

Willemijn

Er is een boekje waarin zowel de oorspronkelijke tekst als een vereenvoudigde tekst staat van de catechismus. Op onze basisschool leren de kinderen steeds een deel van de vereenvoudigde versie. Om niet steeds te hoeven kopiëren willen we van de eenvoudige teksten een 'boekje' voor eigen gebruik maken. Voorin staat dan vermeld uit welk boek de teksten zijn overgenomen en wie daar de auteur van is. Mag dit als we het alleen voor onze eigen leerlingen gebruiken? En als de andere scholen binnen onze stichting (8 stuks) dit ook willen, mag dat dan met hen gedeeld worden?

Yordy (Pumbo)

Dat ligt er aan uit wat voor boekje de teksten nu gehaald worden. Van wat ik er van begrijp is https://nl.wikipedia.org/wiki/Catechismus heel oud en zijn de teksten vrij beschikbaar. Als het een nieuwere uitgave betreft dan kunt u beter contact opnemen met de uitgever.

E. Burer

Hoi Wouter,

Begrijp ik het goed als ik zeg dat je foto's covers van boeken in een eigen publicatie op mag nemen, omdat je die boeken onder de aandacht wilt brengen van je lezerspubliek. Ik zie dit ook in diverse tijdschriften, maar vraag me af hoe het zit met auteursrecht als ik het zelf ga doen.

Justine Vermeersch

beste

ik heb al zo veel info gezocht over hoe het uitgeven van een boek precies in zijn werk gaat.
dat er een ISBN moet aangevraagd worden, zo ver ben ik al, en ik weet ook waar en hoe.
maar ergens heb ik ook gelezen ( ik woon in belgie) dat er twee duplicaten moeten gegeven worden een de koninklijke bibliotheek ( of iets in die aard ) en dat het boek pas dan auteursrechtelijk beschermd is. Ik vind echter nergens terug hoe dit net moet gebeuren.
kan u mij hierbij helpen? mvg justine

Yordy (Pumbo)

Het is in Belgisch wettelijk vastgelegd dat je 2 boeken moet deponeren bij de Koninklijke bibliotheek. Dit staat los van je auteursrechten. Je hebt automatisch auteursrecht op je eigen werk. Dit hoef je niet perse vast te leggen. Als je het boek wel deponeert bij het KB dan is er wel direct bewijst dat jij vanaf die datum de eerste met die tekst was.

Ria Penning

Geachte ....
Ik ben docente Handelswetenschappen aan een Scholengemeenschap voor HAVO/VWO Voor de lessen maak ik gebruik van een aantal voorgeschreven studieboeken gericht op HAVO/VWO.
Ik leer mijn leerlingen echter de stof uit de studieboeken door middel van door mij zelf ontwikkeld lesmethode bestaande uit samenvattingen en sheet met praktische ervaringen welke ik op digitale wijze presenteer aan mijn leerlingen. De lesstof uit de studieboeken verwerk ik op een geheel eigen wijze van lesgeven en examentraining.
Mag ik samenvattingen en sheets plus examentraining digitaal publiceren zonder in aanraking met de auteurswet te komen. Naar mijn mening moet dit mogelijk zijn omdat de lesstof - evenals de tafel van 4 -universeel bekend en verkrijgbaar is, ik presenteer bekende Handelswetenschappen op een eigen wijze.
Graag uw reactie en met dank hiervoor en vriendelijke groet,
Ria.

Yordy (Pumbo)

Dit is lastig te bepalen uit deze korte uitleg. Een zelfontwikkelde lesmethode heb je neem ik aan zelf geschreven dus heb je zelf de auteursrechten. Samenvattingen en sheets uit andere boeken mag je niet zo maar overnemen zonder toestemming. Als je meer zekerheid wilt neem dan even contact met ons op om je situatie uitgebreider te beschrijven.

Denice Van Velden

Beste,

In mijn boek wil ik (deels) mythische wezens gebruiken, zitten hier nog rechten aan vast?

Met vriendelijke groet,

Denice

Yordy (Pumbo)

Als je het complete verhaal gaat navertellen kun je wel in de problemen komen. Als je ze alleen benoemd dan lijkt mij dat geen probleem.

Denice Van Velden

Bedankt voor je reactie! Mag ik bijv Dracula gebruiken en ook erin vernoemen dat hij bloed drinkt? Of bijvoorbeeld trollen die mensen eten? (dus schrijven waarvoor ze bekend zijn geworden)

David Claeys

Beste, mag je een titel van een boek gebruiken om een product een naam te geven? Ik heb bv 10 producten en ik geef die elk als naam een titel van een boek.

Yordy (Pumbo)

Ik begrijp de vraag niet helemaal en ik weet ook niet om welke titels het gaat. Je zou natuurlijk contact kunnen opnemen met de uitgever van de titels en misschien een samenwerking aangaan!

Yordy (Pumbo)

Ja, dat lijkt mij geen probleem. ALs je maar geen teksten uit bestaande boeken overneemt.

Louis

Hallo Yordy, hoe zit het met het volledig overnemen in mijn boek van:
- krantenartikelen die n.a.v. een interview met mij zijn verschenen (dus door de verslaggever geschreven),
- krantenartikelen waarvoor ik zélf de teksten heb aangeleverd die onbewerkt door de krant zijn overgenomen,
- teksten uit talkshows en nieuwsuitzendingen waarin ik over mijn onderwerp heb verteld.
Nogmaals, ik wil de onverkorte teksten daarvan gebruiken in mijn boek en niet citaten of een samenvatting.
Alvast bedankt en met groeten!

Maria

goedemorgen,

Ik schrijf een boek over mijn levensverhaal, waar het natuurlijk ook over anderen gaat.
Ik gebruik andere namen. Een aantal mensen zullen niet blij zijn wat er geschreven is.
Kan ik problemen krijgen als ik dat toch doe?
Wat moet ik me daar bij voorstellen?
En is er een manier om je hiertegen te beschermen.
Ik mag mijn visie op een gebeurtenis toch gewoon geven, zij zullen moeten bewijzen dat het niet waar is toch?

Yordy (Pumbo)

De teksten die je zelf hebt aangeleverd lijken mij geen probleem. Teksten uit andere kranten overnemen zonder bronvermelding of duidelijk verband met het verhaal is wel een probleem. Als u het zeker wilt weten schakel dan een expert in. https://ictrecht.nl

Yordy (Pumbo)

Je mag niet zo maar andere personen in je boek benoemen. Je onthult dan immers privégegevens over iemand. Dit kan ruzie opleveren met die persoon. Alleen al daarom moet je je afvragen of je dit werkelijk moet willen. Let wel op dat u mensen niet zomaar in rare negatieve situaties zet. Dat zou smaad kunnen opleveren, afhankelijk van de context en het soort verhaal.

Tam

Goedenavond Yordi,

bedankt voor jullie uiterste vlijt om ons in begrijpelijke termen wegwijs te maken in het schrijversladschap !

Zodra het werk is gemaakt, is het wettelijk beschermd, lees ik in het artikel. Is mijn boek ook auteursrechtelijk beschermd in België of geldt dat enkel voor Nederland ?
Waar dient Sabam dan desgevallend toe ?

Yordy (Pumbo)

Dit geldt ook voor België. Het auteursrecht staat los van Sebam of Buma/Stemra. Het auteursrecht is er altijd. Hiervoor hoef je je niet te registreren bij Sebam of Buma/Stemra. Sabam of Buma/Stemra komen pas om de hoek kijken als het werk ergens publieke wordt voorlezen. Dit komt bijna nooit voor en Sebam of Buma/Stemra zijn dan ook meer voor muziek en film.

Wilma

Goede avond.

Ik heb een ietwat andere vraag en ben benieuwd of u die mij ook kunt beanteoorden.

Ik heb een boek vertaald naar het duits en krijg 3 procent van de opbrengst. Mijn uitgever is van plan het boek opnieuw te laten vertalen door een andere vertaler aan wie hij dan veel minder hoeft te gaan betalen. Kan dat zomaar?
In het contract wordt hierover verder niet uitgewijd

Indien u mij de ze vraag niet kunt beantwoorden, waar moet ik dan zijn?

Bij voorbaat dank ik u hartelijk.

Yordy (Pumbo)

Het is lastig te zeggen omdat wij uw contract met de uitgever niet kunnen inzien. Ik denk wel dat de uitgever dit kan doen. Hij is immers de uitgever en bepaald dus de koers. Succes!

Mph

Hallo,

Graag zou ik weten hoe het zit met het noemen van de naam van een festival in een boek dat voornamelijk gebaseerd is op fictie (roman/chicklit). Het is puur een benoeming zonder verdere beoordeling van het festival. Mag dit of moet de naam ook geheel fictief zijn? Hoe zit dit met merknamen van producten zonder verdere negatieve of positieve vermeldingen erover?

Bij voorbaat dank.

Yordy (Pumbo)

Dat is geen probleem. Je mag altijd een merk of festival benoemen.

Mph

Hartelijk dank!

Debby

Goedendag,

Al jaren verzamel ik stukjes tekst uit boeken, kranten, tijdschriften, etc omdat die mij inspireren.
Nu overweeg ik een website op te zetten en voor de inhoud van die website zou ik graag putten uit de stukjes tekst die ik in de loop van mijn leven heb verzameld. Ik wil dan mijn eigen draai geven aan de oorspronkelijke tekstjes (veelal in de vorm van een kleine samenvatting in eigen woorden), maar de intentie van de oorspronkelijke tekstjes (dus wat de oorspronkelijke schrijver ermee wilde zeggen) zijn dan dus wel uitgangspunt voor mijn eigen teksten. Kan dit zomaar? En moet ik dan aangeven waar mijn inspiratie vandaan kwam? Of moet ik sowieso toch toestemming vragen bij de oorspronkelijke auteurs met de vraag of ik hun opgeschreven gedachte mag gebruiken als uitgangspunt voor mijn eigen tekst?

Heel algemeen gesteld: wanneer is iets 'eigen' kennis van mij als auteur geworden en wanneer gebruik ik juridisch gezien bronnen/citaten/parafrasen?

Alvast hartelijk dank voor uw reactie!

Martina

Mag ik een schermafdruk van een nieuwsbericht op een website (bijvoorbeeld van een krant of nu.nl) plaatsen als het een relevant voorbeeld is van iets wat ik beschrijf en ik vermeld van welke website ik het heb overgenomen?
Alvast dank!

Yordy (Pumbo)

Dit is een hele specifieke situatie en ik denk dat je hiervoor beter een jurist kan inschakelen. Persoonlijk denk ik dat dit wel mag maar dat je wel de bron moet vermelden. Het ligt er ook een beetje aan hoe veel eigen tekst je er bij plaatst. Succes!

Yordy (Pumbo)

Ja dat mag.

Sonja

Ik ben gevraagd door een Stichting om mijn levensverhaal aan een vrijwilligster te vertellen om een boek daarvan te maken.De taal is Nederlands,maar mijn familie praat geen Nederlands en ik wil het later vertalen.Het is nooit iets met mij besproken over auteursrechten,of deze van mij zijn of van de vrijwilligster of van de Stichting.Welke juridische implicaties heeft zo een soort levensverhaal.Zijn de auteursrechten van mij>mag ik het vertalen?mag ik later nog een editie uitbrengen?Hoe zit dit.Bij voorbaat bedankt voor antwoord.

Yordy (Pumbo)

Hierover moet u afspraken maken met de vrijwilliger die het boek voor u schrijft. U kunt dan ook afspreken of u het zelf mag laten vertalen.

Kees

Hallo Yordy,

Allereest bedankt voor de heldere uitleg, ik heb een vraag die lijkt op de vraag van David december 2017.

Stel er is een fictie boek met een titel vergelijkbaar met ''Mentaal Zwemmen'' uit het jaar 2000, is het dan toegestaan een website/bedrijf te starten met de naam www.mentaalzwemmen.nl en daar nieuw materiaal op te publiceren (dat volledig los staat van de fictie titel uit 2000).

Kirsten

Ik heb inmiddels heel wat gelezen over auteursrecht, maar ik kan nog geen antwoord op mijn vraag vinden. Ik hoop dat je me kunt helpen. Ik wil een boek - van oorsprong Engelstalig, waarvan de auteursrechten inmiddels zijn verlopen - vertalen naar het Nederlands. Het wordt een vertaling die redelijk dicht bij de oorspronkelijke tekst ligt, maar op bepaalde punten ook naar de hedendaagse tijd wordt getrokken.
Wie wordt de auteur van het boek? Blijft dat de oorspronkelijke schrijver? (omdat diegene het verhaal heeft bedacht).
Krijg ik desondanks toch auteursrechten op mijn vertaling van het boek? Ik hoop dat je me duidelijkheid kunt verschaffen.

Yordy (Pumbo)

Zo te lezen pas je het boek bijna niet aan. Een kleine aanpassing maakt je nog geen auteur van het boek. In het colofon komt dus te staan dat de oorspronkelijke auteur nog steeds de auteur is. Jij bent dan de vertaler van het werk. Op het vertaalde werk bezit jij wel de auteursrechten. Dan nog moet je nog steeds toestemming hebben om een vertaald boek uit te kunnen geven. Omdat in jouw situatie de auteursrechten zijn verlopen mag dat dus wel.

Tessa Barentsen

Ik schrijf op dit moment een boek over het maken van miniaturen. Mensen maken dan bv ook kleine merkartikelen na zoals wasmiddel, wc papier en dergelijk. Mag ik in mijn boek een afdruk plaatsen van bv een etiket van een merk welke de lezer kan uitknippen en gebruiken op zijn miniatuur?

Yordy (Pumbo)

Dit is een lastige vraag. Ik adviseer je contact op te nemen met een jurist om er zeker van te zijn dat je hier geen problemen mee krijgt.

Moon

Wil een boek schrijven over ambachten en over de natuur. Dit worden waarschijnlijk dus twee boeken. Nu is vraag een in hoeverre mag je feitjes verzamelen uit boeken. Ik bedoel: mos groeit vrijwel alleen aan de noordzijde van bomen, wanneer rookpuimen uit schoorstenen laag blijven heb je een lagedrukgebied. Rust op dat soort dingen een auteursrecht als die dan teveel uit een bron zouden komen.?
En vraag twee; wat betreft de ambachten. Als je voor bepaalde ambachten vaardigheden bijvoorbeeld lederbewerken, siersmeden een diploma moet hebben, mag je er dan wel een boek over schrijven met door de lezer na te maken projecten.

Yordy (Pumbo)

Als mos vrijwel alleen aan de voorzijde groeit dan kun je dat uiteraard gewoon in een boek melden. Op dat soort feiten kan iemand geen auteursrecht verkrijgen. Als je geen diploma hebt over een bepaald onderwerp dan mag je er wel een boek over schrijven. Je komt dan waarschijnlijk wel minder geloofwaardig over op de lezer.

Theo

Goedemiddag,

Ik ben bezig met een boek/werkboek waarin we enkele bestaande theorieën willen uitleggen. Zo krijgen kopers van het boek een breed beeld van de materie, hierna kunnen ze met ons werkboek aan de slag. in hoeverre kunnen wij deze theorieën 'gewoon' samenvatten en in het boek stoppen? Het boek is voor commerciële doeleinden. Uiteraard benoemen we de schrijvers en vermelden we onze bronnen.

Kort samengevat: kunnen we bestaande theorie van schrijvers samenvatten voor commerciële doeleinden?

Wouter (Pumbo)

Beste Theo, het staat je natuurlijk vrij om over bepaalde onderwerpen je eigen standpunt in te nemen. Maar 'gewoon' samenvatten als in 'overnemen' van teksten is normaal gesproken niet toegestaan. Ik adviseer om even contact op te nemen met ICT Recht https://ictrecht.nl en uw voornemens wat meer in detail met hen te bespreken.

Cathy Mayloft

Beste, ik ben een boek aan het schrijven over mijn leven met een narcistische man. Ik verander de namen van allen die hier mee te maken hebben. Edoch zijn de situaties voor de betreffende man herkenbaar. Evenals voor mijn kinderen. Kan deze man mij aanklagen wegens smaad als ik dit uitgeef?

Yordy (Pumbo)

Persoonlijk denk ik dat dit wel mag omdat u de namen aanpast. Als u dit zeker wilt weten neem dan contact op met een jurist zoals https://ictrecht.nl

Marie Pen

LS,

Wat fijn hier een vraag te kunnen stellen.

In een contract met een uitgever worden inhoud en omslag "Het Werk"genoemd.
Weet u misschien of de uitgever kan eisen de vormgeving van de omslag te laten maken door een vormgever. Deze is vraag is ontstaan omdat ik zelf vormgever ben en ook de inhoud van het werk, dat hoofdzakelijk uit afbeeldingen bestaat heb vormgegeven.
Uiteraard wil ik de omslag ook zelf vormgeven maar daar wil de uitgever niets van weten. Hij stelt dat dat zijn werk is.
Vraag is dus: is het kaft onderdeel van het werk of is het verpakkings-/promotiemateriaal van de uitgever.

Graag zou ik dit zeker willen weten.

Vriendelijke groet,

Marie Pen

Yordy (Pumbo)

Normaal gesproken bepaalt de uitgever wie de cover opmaakt. Als je de cover zelf wilt opmaken dan kan dat soms wel in overleg. Blijkbaar wil jou uitgeverij dit niet. Als je bij ons zelf uitgeeft mag je alles zelf bepalen.

Rosa

Goedemiddag!
Ik heb een vraag over een kunst installatie waar ik mee bezig ben. Hiervoor wil ik in vitrines opengeslagen boeken tonen, fotoboeken/(catalogussen) van fotografen.
Waarbij ik per opengeslagen boek één foto toon, geen enkel boek is van dezelfde fotograaf. Van een aantal fotografen is een citaat te lezen, dat met bronvermelding worden weergegeven.
Op een wand of op een boekje worden alle credits voor de foto's gegeven, incl in welk boek, welke fotograaf, verschijningsjaar en uitgever.
Mag dat of moet je toestemming vragen aan alle rechthebbenden van de foto's?
Als ik uw regels lees, zie ik het als een kunstwerk dat helemaal opgebouwd is uit citaten, maar ik weet niet het rechtmatig is.
Deze kunstinstallatie zal te zien zijn in een gratis toegankelijke kunstinstelling, en twee betaalde kunstinstellingen. Alle drie de plekken zijn geen instellingen gericht op winst.
Ik hoor graag van u,
vriendelijke groet Rosa

Yordy (Pumbo)

Dit is een hele specifieke situatie en dit kunt u beter voorleggen aan een jurist. Succes!

Rosa

Dank u voor uw snelle reactie, wie zou u kunnen aanbevelen en gaat bij zo'n vraag meteen de teller lopen, aangezien dat nu net het probleem is ;-)
groet rosa

Silvia

Dag,

Er wordt een theatervoorstelling van mijn boek gemaakt (met mijn toestemming). Kun je aangeven hoe dat met de vergoeding zit? Kan ik hiervoor geld vragen? Zo ja, wat is het richtbedrag?

Yordy (Pumbo)

Of je hier een vergoeding voor krijgt en hoe hoog die is, is afhankelijk van de afspraken die je met de makers van de theatervoorstelling maakt. Hier zijn geen vast regels voor. Als het een kleine voorstelling is dan is de vergoeding veel lager dan bij een grote landelijke voorstelling. Je moet dus gewoon onderhandelen en kijken waar het op uit komt.

Marc

Goedendag

Ik heb een vraag over een verhalen bundel wat ik aan het schrijven ben. Zou dit later graag in een boek vorm willen laten maken of uitbrengen . De verhalen vallen in de erotische categorie. Ik heb deze laten lezen door derde en werden als goede verhalen omschreven. Hoe kan ik deze verhalen beschermen en wie zijn er voor deze verhalen lijnen goede uitgevers.
Alvast bedankt
Gr Marc

Yordy (Pumbo)

Wie iets schrijft, tekent, fotografeert, componeert of produceert heeft daar tot zeventig jaar na zijn overlijden auteursrecht op. Dit geldt volautomatisch. Je hoeft als auteur niets aan te vragen, niets te deponeren of te registreren en zelfs geen copyright notice bij je werk te zetten. Zodra het werk is gemaakt, is het wettelijk beschermd.

Marc

Beste Yordy
Dank voor het antwoord. Heb je ook enig idee bij welke uitgeverij ( of iemand die mij kan helpen) terecht kan voor mijn type boek ( erotische categorie) ?
Gr Marc

Wouter

Hallo,

Ik vroeg me af of het zonder problemen is toegestaan om een vertaling/bewerking te maken van een Engelstalig boek dat onder public domain valt. Auteur is in 1933 overleden, boek is uitgegeven in 1903. Ik wil het niet alleen vertalen maar ook bewerken, omdat een aantal dingen verloren gaan in de vertaling. Hoe ga ik om met de oorspronkelijke auteur, vermeld ik die als schrijver, en zet ik er onder "vertaald en bewerkt door" en dan mijn naam? Of mag ik mijn naam erboven zetten, en vermeld ik "naar ....die-en-die schrijver"?

Alvast bedankt voor het meedenken!

Wouter (Pumbo)

Een boek wat onder het publieke domein valt is vrij van auteursrechten, die mag je vervolgens vrij vertalen en bewerken. Op deze 'nieuwe' uitvoering bezit je vervolgens zelf het auteursrecht. Let alleen goed op dat je niet een reeds bewerkte versie als basis gebruikt. De vraag over het vermelden van de oorspronkelijke schrijver (of eigenlijk; wie is nu de schrijver) laat ik intern nog even extra nakijken omdat ik er nu geen duidelijk antwoord op kan geven. Het antwoord zal ik zo snel als mogelijk toevoegen.

Wouter (Pumbo)

Zoals beloofd hierbij het antwoord op het vervolg van je vraag.
Er zijn geen formele regels over naamsvermelding, dus je mag in theorie je eigen naam boven bv. een werk van Shakespeare zetten en die naam weglaten. Maar dat is best raar. In deze situatie zou je beter "vertaald en bewerkt door" kunnen vermelden. Maar als je een boek uit het publieke domein flink bewerkt en het is geen bekende auteur, dan is het dus legaal om het resultaat gewoon onder je eigen naam "Door: Mijn Naam" te vermelden en geen oude auteur erbij te zetten. Oftewel, de keuze is geheel aan jou. Ik hoop dat het zo duidelijk is.

Regien

In mijn boek wil ik bij de inleiding als motto twee zinnen uit een liedtekst opnemen. Natuurlijk met verwijzing. Moet ik in dat geval royalties betalen?

Yordy (Pumbo)

Op grond van het citaatrecht mag een relevant deel van een werk van iemand anders worden overgenomen, mits met bronvermelding. Dit mag bijvoorbeeld voor een aankondiging, bespreking, kritiek of beoordeling. Het citaatrecht geldt ook voor beeld of geluid. Het is dus toegestaan om een foto, muziekfragment of een clip uit een film over te nemen in de context van een citaat. Bij een citaat is altijd bronvermelding verplicht. Citeer je beeld, noem dan ook altijd de naam van de fotograaf als die bij het origineel ook genoemd is.

Ramon Papa

Beste,

Als ik er klaar mee ben dat uitgevers wel mijn boek zouden willen uitgeven maar er altijd een maar aanvast lijkt te hangen en ik daarom nu zou besluiten het boek dus gratis online te zetten voor een ieder om te lezen. Kan ik dat dan vrij doen?

Yordy (Pumbo)

Als je geen contract hebt getekend mag je helemaal zelf weten wat je met het boek doet.

Isa

Beste,

Ik wens voor mijn blog foto's te maken van mijn boekenkast. Hierbij zijn de boekbindingen ("spine") te zien met titel en naam van het auteur. De kaften van de boeken zouden niet zichtbaar zijn. Het betreft zowel Nederlandse als internationale boeken. Is dit toegestaan of valt dat ook onder intellectuele eigendom?

Rianne

Dag. Ik wil een foto van een schilderij van Corneille in mijn boek plaatsen. Dit is een educatief boek, waarbij het werk van Corneille inspiratiebron is om te onderzoeken als kunstenaar. Daarbij wordt het werk niet nagemaakt of vervormd, maar uit de analyse komt geheel nieuw en origineel werk. Is dit een vorm van 'citaat' ter discussie zoals genoemd in uw artikel en derhalve geoorloofd?
Vriendelijke groet. Rianne

Wouter (Pumbo)

Het bespreken van een creatief werk valt onder citaatrecht, mits je de bron overneemt en niet meer toont dan nodig is voor de analyse. Bij schilderijen betekent dat vooral de afbeelding zo klein als haalbaar mogelijk maken.
De foto kan overigens apart weer auteursrecht hebben als het meer is dan enkel letterlijk het schilderij recht van voren zonder schaduw en dergelijke. Een foto met omgeving, speciale hoek, mooie belichting et cetera is beschermd. Dan heb je dus toestemming van de fotograaf nodig.

Sacha

Hai. Goed artikel. Nog een vraag.
Als ik een zin uit een liedje in mijn boek wil gebruiken (bijvoorbeeld omdat de hoofdrolspeler dat op de radio hoort, of zit te neuriën) mag dat?
Lieve groet Sacha

Yordy (Pumbo)

Ja, dat mag

Melvin

Ik ben bezig met een boek (op kleinschalige manier) via een Kruidvat of Albelli. Dus als pre-order, Hoef hier zelf niets aan te verdienen. Het boek gaat over de Nederlandse death metal scene. Hierin wil ik achterin een lijst van bandnamen noemen per subgenre en een verwijziging doen naar een website voor de discografieën. Mag dit? Verder wil ik interviews doen met artiesten die daarvoor zelf al toestemming geven. Mag ik hierin ook bandnamen noemen van bands uit het buitenland bijvoorbeeld? En mag ik in mijn eigen bevindingen namen noemen? Ook wil ik informatie opnemen van de legendarische bands met de daarbij behorende informatie. Moet ik hiervoor ook toestemming vragen? Mag ik bandlogo's gebruiken in een stamboom? En als laatste vraag, als ik foto's zelf maak van vinyl en platenhoezen om erin op te nemen, mag ik deze dan gebruiken? Excuses voor het vele aantal vragen, maar het is ontzettend veel uitzoekwerk voor zo'n boek :)

Wouter (Pumbo)

Hoi Melvin, een boek uitgeven via bedrijf X en bedrijf Y is natuurlijk wel vloeken in de kerk :-) Als je het echt goed wilt doen, kun je beter gebruik maken van een boekenspecialist en niet een fotoboeken specialist. Voor wat betreft je vragen, deze zijn dermate specifiek dat ik ze nog even laat verifiëren door een externe specialist (https://www.ictrecht.nl/nl/). Als ik daar een antwoord op heb, zal ik deze alsnog delen.

Wouter (Pumbo)

Nog een toelichting: de logo's mag je gebruiken, dat is beeldcitaatrecht als referentie aan de band, dat is voor de herkenbaarheid onmisbaar. Maar wel klein zoals in een stamboom of overzicht, niet groot op de cover. Voor het gebruik van je eigen foto van de platen in zekere zin hetzelfde, dat het logo niet prominent (als hoofdonderwerp) wordt gebruikt. Zie ook het antwoord hierboven over het gebruik van een foto van een schilderij.

Stefania

Vanaf welke leeftijd mag je een boek uitgeven? Toen ik 9 jaar oud was wilde ik dat namelijk doen. Zou zoiets mogen?

Yordy (Pumbo)

Er bestaat geen restrictie op leeftijd. Een kind zou dus eenvoudig een pod boek kunnen uitgeven. Als er een oplage besteld moet worden dan is er altijd een investering nodig en dan moet er een ouder of voogd mee beslissen.

Anne-Mieke Van Gils

Heb in 2012 een boek uitgebracht over de gemeentelijke monumenten, heb hiervan een isbn nummer en vermeld dat het niet zonder mijn toestemming mag worden gepubliceerd.
Nu vind ik vaak mijn complete tekst en uitleg met foto op Facebook. Deze meneer heeft het niet begrepen en zou graag willen ingrijpen. Hoe ga ik dit doen?

Yordy (Pumbo)

De eerste stap is zelf contact opnemen met deze persoon. Als hij dan niet wil meewerken kunt u een advocaat inschakelen. Meestal komen jullie er zelf wel uit.

Remko

Hallo Wouter,
Ik wil graag een vertaling van een engels boek laten herdrukken wat momenteel niet meer gedrukt wordt.
Mondeling heb ik toestemming van de Engelse schrijver, nu nog van de vertaling en de drukker.
Die toestemmingen zal ik alle drie schriftelijk nodig hebben, maar waar moet ik dan op letten. Zijn hier standaard formulieren voor of moet ik gewoon zelf wat opstellen in de zin van; "Hierbij verklaar ik ....... dat ..... dit en dit boek mag herdrukken onder die en die voorwaarden"?

Vriendelijke groeten,
Remko.

Donna

Wat een handig artikel, bedankt! Hoe zit het precies wanneer je een quote van het internet in je boek plaatst? Ik probeer zoveel mogelijk de bron te achterhalen en die naam erbij te vermelden, maar dat is niet van iedere quote bekend. Kan dat problemen opleveren?

Gerald

Een korte verhaallijn in mijn boek heeft overeenkomsten uit een bestaand boek en heeft als inspiratie gediend. Valt dat ook onder de auteursrechten, omdat ik mijn eigen versie ervan heb gemaakt?

Dus als ik een boek, of delen ervan, als inspiratie gebruik om mijn ideeën vorm te geven. Waar ligt de scheidslijn, wanneer het inbreuk op rechten is?

Yordy (Pumbo)

Als het een klein stuk is dan is dat geen probleem. Als je heel veel hetzelfde hebt is dat wel een probleem.
Er is geen regel die aangeeft bij hoeveel het "teveel" is. Een klein beetje logisch nadenken en ervoor zorgen dat je zelf een nieuw verhaal schrijft is het beste advies.

Yordy (Pumbo)

Voor zo ver ik weet zijn hier geen standaard formulieren voor. Dit hoeft ook niet ingewikkeld te zijn.
Als het maar duidelijk is waarvoor de Engelse schrijver toestemming geeft en met een handtekening en datum erbij.

Anika Redhed

Nog een paar vraagjes, want dit is best een lastig thema.
Ik twijfel over muziekteksten. Het gaat om Nederlandse liedjes.
Mag je de titel van een lied altijd noemen in een boek (met zanger erbij)?

Ik lees ook het volgende: Bij het begin van een hoofdstuk een paar zinnen als motto of introductie opnemen.
Betekent dat, dat je zeg maar 2 zinnen uit een liedtekst of andere tekst mag plaatsen aan het begin van een hoofdstuk of boek_ (uiteraard met naamsvermelding)

Wat ik nog lastig vind: ik schrijf non-fictie, maar in de citaatrechtwet gaat het altijd om wetenschappelijke teksten of besprekingen. Dat is het ook niet. Als ik een boek schrijf over Nederland, met persoonlijke ervaringen en met veel geschiedenis, van zowel populaire cultuur als jaartallen/feitjes, mag je dan wel citeren volgens de citaatwet zonder toestemming? Alvast dank!

Yordy (Pumbo)

Ja, je mag een paar zinnen uit een liedtekst plaatsen. Jaartallen en feitjes mag je ook plaatsen.

Anika Redhed

Dank!

Jody

Hoe zit het met fictie?
Gelden dan dezelfde wetten en regels?
Mag je dan bv wel personages gebruiken en hoe zit het met karakter personages zoals een vampier?

Yordy (Pumbo)

Voor fictie gelden dezelfde regels. Personages zoals een vampier mag je uiteraard wel in een boek gebruiken.

Tessa

Hai! Ik ben bezig met het schrijven van een boek over songwriting. Daarin zou ik graag een gedicht van Toon Hermans gebruiken als overgang naar een nieuw hoofdstuk. Uiteraard met zijn naam eronder. Telt dat als citaatrecht? Mag ik dan het hele gedicht plaatsen? En moet ik hier eventueel ook nog achterin iets over schrijven in de bronvermelding? Ik hoor het graag!

Sanne

Goedeavond,

Ik ben een zelfhulpboek aan het schrijven. In dit boek wil ik in een hoofdstuk vier reflectievragen aan de lezer stellen. Deze vier reflectievragen zijn ooit bedacht door een hele Amerikaanse auteur. Als ik benoem dat de vragen van deze auteur zijn, mag ik de vier reflectievragen dan stellen? Ik zie het hele internet er vol mee staan en heb al meer bekende boeken gelezen waar desbetreffende auteur en haar vier vragen in worden benoemd. maar vraag het mij toch af omdat het deze vier specifieke vragen zijn die haar methodiek vormen. De methodiek heeft zelf een eigen naam. Zo ja, mag de naam van de methodiek genoemd worden?

Ik hoor het graag!

Wouter (Pumbo)

Ja dit mag. Als je er maar duidelijk bij vermeldt wie de auteur is.

Nick

Goedemiddag,

Ik heb een paar vragen over het schrijven van een boek waarin ik een aantal zaken benoemen wil, de vraag is of dit ook onder auteur/copyrights valt:

- Automerken
- Bedrijfseigenaren
(Namen zullen worden gewijzigd om de personen in kwestie niet ongewenst te noemen)
- Bedrijfsnamen
(Gewerkt hebben voor, ervaringen delen etc. Eventueel kan ik hier een naamswijziging voor doorvoeren in verband met bescherming van het aanzicht van de bedrijven/bedrijfsgeheimen)

Bedankt voor uw tijd!

Wouter (Pumbo)

Automerken kun je wel benoemen.
De rest ga je als het goed is niet beschrijven met de echte namen dus dan zit je ook goed.

Ilse Van Gestel

Beste,

Mijn toenmalige partner en vader van mijn zoon heeft een autobiografisch boek geschreven wat binnenkort uitgegeven zal worden. In delen van dit boek beschrijft hij (zijn beleving van) gebeurtenissen en ervaringen uit onze relatie. Deze relatie is zeer complex en kent een nogal destructieve dynamiek. De werkelijkheid over onze relatie zoals hij deze beschrijft vind ik pijnlijk om te horen/lezen doordat deze vaak verdraaid wordt, buiten de werkelijke context geplaatst wordt en in mijn beleving onvolledig is. Hij heeft mij onlangs gevraagd of ik de stukken wil lezen waarin mijn persoon beschreven wordt en eventueel wil aangeven waar er iets niet klopt in mijn beleving. Ik heb aangegeven dit niet te willen omdat ik, bij het lezen van eerdere voorpublicaties, voor grote delen niet herken in zijn belevingen en beschrijvingen. Het gaat mij namelijk niet om eventuele vergissingen in het beschrijven van de feiten maar om het geheel van de verhalen die ik anders heb beleefd en zie. Ik kom er in zijn subtiel manipulatieve beschrijving niet al te best vanaf. Lastig vind ik hier dat hij niet (bewust) de intentie heeft mij in kwaad daglicht te zetten. Toch gebeurt dit zeer mogelijk wel door gewoonweg op te schrijven wat hij beleeft. Een beleving die volgens mij ver van de werkelijkheid afstaat. Ik heb hem gevraagd in het boek te vermelden dat ik de mogelijkheid heb gekregen om de stukken voor uitgave te lezen en dat ik hier geen gebruik van heb willen maken. Dit wil hij beslist niet doen.
Mijn vraag is of ik hierin rechten heb en hij plichten.
Vriendelijke groet, Ilse

Wouter (Pumbo)

Dit zijn lastige situaties. Onze kennis over dit soort specifieke situaties is niet toereikend om een goed en compleet antwoord te kunnen geven. Het is beter om advies in te winnen van een expert op dit gebied. Voor zover wij weten mag iemand je niet bij naam noemen of duidelijke omschrijvingen geven waaruit af te leiden is om wie het gaat.

Mariska

Beste,
Ik wil een studieboek dat niet meer uitgegeven wordt gaan herschrijven en uitgeven. Ik wil daarbij wel grote stukken van het oude boek overnemen. De uitgever heeft aangegeven geen rechten over het boek te hebben en de auteur heeft mij mondeling toestemming gegeven om het boek te herschrijven of desnoods over te schrijven. Moet ik dit nog schriftelijk laten vastleggen? (Ook ivm toekomstige nabestaanden).

Dan nog een tweede vraag: er is nog een tweede schrijver van het boek die voordat het uitgegeven was overleden is. Dit wordt ook beschreven in het voorwoord. Deze persoon heeft slechts een klein gedeelte van het boek geschreven. Hebben de nabestaanden van deze persoon dan ook nog auteursrechten of is toestemming van de hoofdauteur voldoende?

Alvast bedankt voor uw reactie.

Yordy (Pumbo)

Ja, dit moet je wel schriftelijk vastleggen. De tweede vraag weet ik niet zeker. Ik denk dat je het in eerste instantie gewoon moet vragen aan de nabestaande en als zij geen akkoord geven dan pas juridisch advies zoeken.

Mariska

Bedankt!
Zijn er voor het opstellen van de toestemming op papier nog bepaalde formats beschikbaar? Of kan ik zelf iets opstellen en de personen in kwestie laten tekenen? En wat moet hier dan in ieder geval in staan?

Yordy (Pumbo)

Wij hebben zelf geen sjabloon maar een korte zin waarin de naam van de persoon toestemming geeft voor een bepaald stuk tekst lijkt ons voldoende.

Wouter (Pumbo)

Hoi Evelina, voordat je de boeken gaat drukken is het handig om een ISBN aan te vragen. Je kunt dan het ISBN toevoegen aan het boek en er kan een barcode worden geplaatst op de omslag. Zodra je het ISBN aanvraagt, ligt je titel (min of meer) vast. Handig is wel om vooraf uit te zoeken of jouw titel uniek is. Over het bedenken van een titel hebben we nog een artikel geschreven over het bedenken van een titel. Zoeken naar andere titels kun je bijvoorbeeld doen op Titelbank.

Wouter

Bedankt!

Yordy (Pumbo)

Het antwoord staat op de volgende pagina: 
---> https://www.pumbo.nl/support/veelgestelde-vragen

Moet ik toevallig zichtbare merken of logo’s weghalen uit mijn foto’s? Als u een foto maakt, kan daar toevallig iemands merk of logo (of een tekst of afbeelding) op zichtbaar zijn. Denk aan een straatfoto waar een McDonald’s restaurant zichtbaar is, of een foto van een laptop waar u het Dell-logo kunt zien. Dergelijke toevallige zaken hoeft u niet weg te poetsen. De auteurswet kent een uitzondering voor ‘ondergeschikt en incidenteel’ gebruik van een werk en ook het merkenrecht maakt hier geen probleem van.

Yordy (Pumbo)

Je mag covers van andere boeken in je eigen boek opnemen mits maar duidelijk is dat je dat doet ter verduidelijking van je verhaal. Lees de volgende pagina door dan wordt het iets duidelijker 
---> https://www.pumbo.nl/support/veelgestelde-vragen

Reactie toevoegen