Boek uitgeven: belastingdienst of uitkeringsinstantie

In Nederland is het zelf schrijven en uitgeven van een boek populair. Steeds meer mensen starten met het schrijven van een boek. Iedere auteur heeft hierin zijn eigen doelstelling: is het hobbymatig of juist zakelijk? Ook de persoonlijke omstandigheden zijn per auteur verschillend. Schrijf je vanuit een vaste dienstbetrekking, een eigen bedrijf of ontvang je een uitkering? In veel situaties komt al snel de Belastingdienst of de uitkeringsinstantie om de hoek kijken. Hoe moet je je als auteur én uitgever opstellen? Waar moet je aan voldoen? Hieronder worden de belangrijkste aspecten toegelicht.

1. Wanneer moet een auteur belasting gaan betalen over de verkopen van zijn boek?

Het is belangrijk om hier een duidelijk onderscheid aan te brengen in:

1. Hobbymatig schrijven
2. Schrijven met winstoogmerk

Hobbymatig schrijven
Ga je als auteur eenmalig een boek schrijven dat een minimale oplage telt, dan hoef je richting de Belastingdienst geen actie te ondernemen. De opbrengst van je boek minus de gemaakte kosten dien je bij de aangifte inkomstenbelasting op te geven als ‘Resultaat uit overige werkzaamheden’. Over dit bedrag moet je inkomstenbelasting betalen. Je geniet verder geen fiscale aftrekregelingen. Wordt je boek plotseling ‘opgepakt’ en nemen de verkopen fors toe? Neem dan contact op met de Belastingdienst, zij kunnen jou hierover adviseren wat te doen qua administratie en aangiftes.

Schrijven met winstoogmerk
Veel schrijvers die zelf een boek uitgeven, willen er – naast veel gelezen worden – ook aan verdienen. Auteurs worden steeds behendiger als het gaat om het promoten van hun boek: de gemiddelde verkopen per boek stijgen jaarlijks bij Pumbo.nl. Ga je je boek puur voor de winst verkopen? Of maakt je boek deel uit van een groter zakelijk belang (bijvoorbeeld een online portal, een webshop of trainingen)? Neem dan vooraf contact op met de Belastingdienst. Laat je goed informeren en geef aan dat je als ondernemer wilt worden gezien. Dit geeft namelijk een aantal fiscale voordelen.

Om voor de inkomstenbelasting als ondernemer te worden gezien, is – naast zelfstandig je werkzaamheden uitvoeren – winst met je boek maken essentieel. Verder telt voor de fiscus onder meer mee hoeveel tijd je in je boek (en bedrijf) steekt. Hier geldt het zogenaamde ‘urencriterium’. Als je minimaal 1.225 uur per jaar aan je boek besteedt, heb je recht op een aantal aftrekposten – bijvoorbeeld de zelfstandigenaftrek, die voor startende auteurs (lees dus: ondernemers) nog verhoogd wordt met de startersaftrek. Afhankelijk van de winst op je boek kun je enkele duizenden euro’s aftrekken. Houd dus altijd een goede urenregistratie bij.

Kleineondernemersregeling
Ter info: boeken vallen per 1 januari 2019 onder het 9%-tarief, e-books kennen per 1 januari 2020 ook een btw-tarief van 9%. Als eigenaar van een (kleine) onderneming moet je btw afdragen. Is deze echter erg laag, dan kun je in aanmerking komen voor de kleineondernemersregeling. Je moet met je bedrijf voldoen aan de regels die de Belastingdienst hiervoor opgeeft (zie hieronder). Het voordeel is dat je minder en soms helemaal geen btw hoeft af te dragen. Je kunt zelfs ontheffing krijgen van de administratieve verplichtingen rondom het aanvragen van de btw: je hoeft dan nog maar één keer per jaar btw-aangifte te doen.

Voorwaarden kleineondernemersregeling
Je moet voldoen aan de volgende voorwaarden om in aanmerking te komen voor de kleineondernemersregeling (let op: de criteria kunnen jaarlijks wijzigen, houd de website www.belastingdienst.nl in de gaten):

• Je betaalt minder dan €1.883,- btw in een jaar.
• Je hebt een eenmanszaak of maakt deel uit van een maatschap of vof.
• De onderneming is gevestigd in Nederland.
• Je voldoet aan de administratieve verplichtingen voor de btw.

Sta je als startende/kleine onderneming aangemerkt bij de Belastingdienst, dan hoef je in eerste instantie maar één keer per jaar aangifte te doen. De stap naar kwartaal gaat automatisch bij overschrijding van de drempel. Eventueel kun je ook maandelijks de aangifte verzorgen.

Ontheffing (dus geen aangifte doen) is alleen mogelijk als je aannemelijk kunt maken dat je de komende jaren niet meer dan €1.345,- btw hoeft te betalen. Je profiteert dan uiteraard ook niet van de btw-aftrekregeling.

Update: per 1 januari 2020 zijn er nieuwe regels van kracht met betrekking tot de KOR (kleineondernemingsregel). We hebben een apart artikel over de nieuwe KOR 2020 geschreven.

2. Wanneer moet een auteur zich bij de KvK inschrijven?

Schrijf je hobbymatig een boek, dan is inschrijving bij de KvK niet noodzakelijk. Anders wordt het als je met je boek echt winst wilt gaan behalen. Daarbij kan het boek ook een middel zijn om meer business te genereren: denk bijvoorbeeld aan het schrijven van een expertboek. Heeft het schrijven en uitgeven van je boek een zakelijk karakter? Maak dan een afspraak met de KvK. Zij zullen je plannen aanhoren en beoordelen of je je (op basis van de Handelsregisterwet) moet inschrijven. Globaal geldt dat je wekelijks zo’n 10-15 uur moet besteden aan je onderneming en een omzetverwachting hebt van minimaal €10.000,- per jaar.

3. Wanneer komt een uitkering in gevaar als je als auteur een uitkering hebt en één of meerdere boeken verkoopt?

WW-uitkering
Ontvang je als auteur een WW-uitkering? Dan moet je vooraf je plannen kenbaar maken aan het UWV. Voor de financiële afwikkeling zijn twee opties mogelijk:

1. Via een wijzigingsformulier aangeven: de gemaakte uren worden gekort op de WW-uitkering. Deze optie wordt gezien als de meest ongunstige variant.
2. Startersregeling aanvragen: hiervoor moet je toestemming krijgen van je werkcoach. De startersregeling houdt in dat je maximaal 26 weken lang 29% gekort wordt op je WW-uitkering. Ongeacht hoeveel tijd je stopt in het schrijven van het boek. Ook de verdiensten spelen geen rol, zelfs niet als je boek een bestseller wordt!

WIA-uitkering
Ontvang je als auteur een WIA-uitkering? Geef dan altijd je verdiensten door via een wijzigingsformulier. De eventuele winst wordt zo verrekend met de (voorschotten) uitkering voor een nieuw jaar.

Bijstandsuitkering
Ontvang je als auteur een bijstandsuitkering, dan worden je inkomsten gekort op je uitkering. Je moet je inkomsten aangeven bij de gemeente waarin je woont. Doe je dit niet, dan kun je worden gekort op je toekomstige bijstandsuitkering. Ook is de kans groot op een terugvordering van de te veel ontvangen uitkering.

Neem dus – voordat je start met het schrijven van je boek – contact op met de gemeente. Zij kennen ook de uitzonderingen. Sommige inkomsten worden namelijk niet gekort of worden gedeeltelijk vrijgelaten. Zij bepalen zelf welke inkomsten – volledig of gedeeltelijk – zijn vrijgesteld.

4. Wat is het verschil tussen inkomsten en royalties?

Inkomsten
Dit is de winst bij de verkoop van boeken. Je bezit zelf alle rechten.

Royalty
Een royalty kun je het best omschrijven als een auteursrechtvergoeding. Je geeft de gebruiksrechten of je recht als uitgever aan een derde partij. Iedere keer dat je boek verkocht wordt, krijg je hier een vergoeding (royalty) over. Je ontvangt een vooraf afgesproken percentage (doorgaans tussen de 5 en 15% per verkocht boek). Als auteur ontvang je in veel gevallen jaarlijks de totale som aan royalties. Als je boek in 2016 wordt uitgegeven, dan ontvang je de royalties in 2017.

Verdien geld per uitgeleend boek
Je kunt ook proberen om je boek in de bibliotheek te krijgen. Iedere keer dat je boek wordt uitgeleend, ontvang je daarvoor een bedrag: de zogenaamde leenvergoeding. Gemiddeld ligt deze leenvergoeding tussen de 3 en 10 cent per uitlening. Stichting Lira (www.lira.nl) verzorgt de financiële afwikkeling. Lira keert eenmaal per jaar het geld uit aan de auteurs, dit vindt plaats in december. De inkomsten worden bij de aangifte Inkomstenbelasting opgevoerd.

5. Hoe zit het met de btw op royalties?

Pumbo.nl noemt het verschil tussen de verkoopprijs en de kosten ‘marge’. Dit is vergelijkbaar met een royalty of commissievergoeding. Word je door de Belastingdienst gezien als een onderneming, dan zijn deze royalties voor een auteur in beginsel altijd belast, maar er is een uitzondering: leenvergoedingen van bibliotheken zijn vrijgesteld van btw.

Pumbo.nl betaalt de marge plus de btw alleen uit aan auteurs die als ondernemer aangemerkt worden. De auteur neemt deze ontvangen btw op in de aangifte. De 9% btw op de verkopen van het boek of 9% btw op een e-book worden geïncasseerd en afgedragen door de verkopende partij en staan los van de margevergoeding aan de auteur. Voor deelnemers onder de nieuwe KOR per 01-01-2020 geldt er een btw-vrijstelling, voor particulieren is btw helemaal niet aan de orde en ontvangt u de netto-opbrengsten.

6. Wanneer geldt de btw-vrijstelling voor auteurs?

De Belastingdienst geeft aan dat de volgende activiteiten vrij zijn van btw:

• schrijven van publicaties voor gedrukte of digitale media met daarin je eigen gedachtegoed
• vertalen van boeken
• samenstellen van woordenboeken
• signeren van je eigen werk
• optredens voor bijvoorbeeld radio of televisie, waarbij je uit eigen werk voorleest of daarover vertelt

7. Als je investeert in bijvoorbeeld het ontwerpen van een cover of het laten redigeren van de tekst, is dat dan nog aftrekbaar?

Een auteur die hobbymatig schrijft, kan de gemaakte kosten aftrekken van de winst. De winst geef je vervolgens op bij de afgifte Inkomensbelasting. Voor een auteur die winst wil gaan genereren (en als ondernemer wordt aangemerkt), gelden de volgende richtlijnen:

• Btw: je kunt de gemaakte kosten verrekenen als voorbelasting. Voorwaarde is dus dat je als ondernemer wordt aangemerkt door de Belastingdienst.
• Inkomstenbelasting: hier voer je de opbrengst minus de gemaakte kosten op.

Noot: Dit artikel is mede opgesteld op basis van telefonische interviews met de Belastingdienst, het UWV en de KvK. Websites die geraadpleegd zijn, zijn onder andere Beeldrijk.org, Gau.nuv.nl, Belastingdienst.nl en Judex.nl. Financieel adviseurs van Althof Accountants & Adviseurs hebben meegelezen en daar waar nodig de informatie aangevuld.